| ԿԱՊԻ ՄԵՋ Է |
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԿԱՊԻ ՄԵՋ Է 1 ՀՅՈՒՐԵՐ 1 ՕԳՏՎՈՂՆԵՐ 0
|
| ԱՅՑԵԼՈՂ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ |
 |
|
 |
Գլխավոր » 2011 » ՄԱՅԻՍ » 4 » ՍԵՎԱՆԸ ԵՎ ՆՐԱ ՁԿՆԱՏԵՍԱԿՆԵՐԸ
08:38 ՍԵՎԱՆԸ ԵՎ ՆՐԱ ՁԿՆԱՏԵՍԱԿՆԵՐԸ |
| Սևանա լիճ (նաև` Գեղամա ծով)՝ լիճ Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզում։ Հայաստանի Հանրապետության ամենախոշոր, իսկ Հայկական բարձրավանդակի մեծությամբ երրորդ լիճը (Վանա լճից և Ուրմիա լճից հետո)։ Հնում հայտնի է եղել Գեղամա ծով, Գեղարքունյաց ծով կամ Լուխմիտա անուններով: Ի տարբերություն Ուրմիա և Վանա լճերի, բաց լիճ է և ունի քաղցրահամ ջուր։ Սևանա լճի մեջ են թափվում 28 գետակներ, և նրանից սկիզբ է առնում Հրազդան գետը: Աշխարհի քաղցրահամ ջուր ունեցող ամենաբարձրադիր լճերից մեկն է։ Գտնվում է ծովի մակերևույթից 1916 մ բարձրության վրա։ Երկրաբանական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ Սևանա լիճն առաջացել է 3-րդական դարաշրջանում և ի սկզբանե եղել է ավելի ծանծաղ քան այսօր. այդ են վկայում Սևանա լճի ափին 20-րդ դարի 50-ական թվականներին կատարված հնագիտական ուսումնասիրությունները։{{փաստ))
Սևանա լիճը նախկինում ունեցել է 12 ձկնատեսակ, որոնցից այսօր մնացել են մի քանիսը: Լճում էնդեմիկ տեսակներց է իշխան ձուկն իր չորս տեսակներով` գեղարքունի, ամառային բախտակ, ձմեռային բախտակ, բոջակ: Լճի մակարդակի արհեստական իջեցման հետևանքով իշխանի համար կենսաբանական պայմանները խիստ վատացել են: Այն այժմ ոչնչացման եզրին է և գրանցված է Կարմիր գրքում: 1924 թվականից Լադոգա և Չուդ լճերից Սևան է բերվել սիգը, որը շատ արագ բազմացավ և ունի արդյունագործական նշանակություն: Սևանի ձկնատեսակներից է նաև կողակը: Սևանա լճի գլխավոր խնդիրը ջրի մակարդակի կտրուկ նվազումն է, որը 1950 թվականից էներգետիկ կարիքների և ոռոգման նպատակով լճից մեծ քանակությամբ ջրի բաց թողնման հետևանք էր: Ջրի մակարդակի իջնելը հանգեցրեց շատ ձկնատեսակների ոչնչացման, ափամերձ հատվածների ճահճացման և բնապահպանական աղետի իրական վտանգի առաջացման: 80-ականներին լճից ջրի բացթողումը էապես կրճատվեց, և կառուցվեց 48 կիլոմետր երկարությամբ Արփա-Սևան թունելը` Արփա գետի ջրերը լիճ տեղափոխելու համար: Այդուհանդերձ, լճի ներկայիս մակարդակը 11 մետրով ցածր է նախնականից, որը 2000 մետրով բարձր է եղել ծովի մակերևույթից:Լճի իջնելուն համընթաց բարձրանում է նաեվ ջրի ջերմաստիճանը եվ այդ պատճառով տուժում են ձկներն ու բուսատեսակները,որոնք սովոր էին սառը ջրին:
Լիճը վարակվեց կապտականաչ ջրիմուռներով,խախտվեց նաև գազային ռեժիմը՝պակասեց թթվածնի քանակը,որը և իր հերթին անդրադաձավ կենդանական եվ բուսական աշխարհի վրա Այսօր առանձնահատուկ անելիքներ ունեն Սևանի ավազանում ապրողներն ու հանգստացողները:Նախ պետք է մաքուր պահել լճափերը:Չմոռանալ,որ ափից նույնիսկ մի քանի կիլոմետր հեռվից անձձրևաջրերն ու գետերը դեպի լիճն են քշում այն ամենը, ինչ հանդիպում է ճանապարհին: Ամռանը հազարավոր մարդիկ են այցելում Սեվան՝ հանգստանալու,բայց երբեմն թողնում են «տհաճ այցետոմսեր»:Մինչդեռ հարկ է,որ մեկնելուց առաջ բծախնդրորեն մաքրեն հանգստավայրերը: Իզուր հոսող մի բաժակ ջուրը,մի բարակ առուն հարվածում են լճին: Սևանա լճի մասին գրվել են շատ բանաստեղծություն ներ և լեգենդներ
|
|
Դիտումներ : 827 |
Փոխանցել: HOVO-ADMIN
|
|
|
|
| ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ |
|
| ԳՆԱՀԱՏԻՐ ԿԱՅՔԸ |
ԳՆԱՀԱՏԻՐ ԻՄ ԿԱՅՔԸ
Պատասխանների ընդհանուր քանակը: 23
|
|
.png "English"){kind=small}
